Goudveil, verspreidbladig – Chrysosplenium alternifolium

en klein maar heel fijn plantje uit de steenbreekfamilie. Deze inheemse bodembedekker groeit plat over de grond en blijft in een milde winter groen. Op een vochtige, schaduwrijke plek, bijvoorbeeld vlak langs de vijver, vormt ze een goede bodembedekking waar je zelfs een beetje overheen kan lopen. Handig voor plekken waar je geen stapsteen wilt leggen maar toch af en toe heel even wilt kunnen staan.
Hoewel goudveil van een zure bodem houdt, blijkt ze het prima te doen op houtsnippers die door de jaren heen door het bodemleven zijn omgevormd tot prima tuingrond. Zolang het maar vochtig staat, hechten de tere planten zich met hun klein wortelstokachtige wortelstelsel in de oppervlakte van de bodem. De zijstengels lopen uit in een trechtervormige rozet. Op de knopen ontstaan de nieuwe wortels en vormen zich nieuwe bladeren. In het najaar sterven de hoofdstengels af. De zijstengels gaan liggen, overwinteren en krijgen het jaar daarop de functie van hoofdstengel. Zo kunnen zich in de loop van de tijd hele matten en kussens verspreidbladig goudveil vormen.
Tijdens de bloei in het vroege voorjaar vallen de gele kleur van de helmknoppen van de meeldraden en de goudgele glans van de kelkbladen en omgevende schutbladeren op. Dat geeft samen de goudgele indruk van de bloeiwijze tijdens de bloei, vandaar de naam goudveil. In de rest van het jaar ontbreekt deze goudgele kleur en vallen de planten minder op, vooral ook omdat dan vaak de andere vegetatie de overhand krijgt.
Goudveil heeft zogenaamde ‘spettervruchten’! Na bevruchting groeit het vruchtbeginsel uit tot een doosvrucht. Deze opent aan de top waardoor de bruine zaden vrij liggen in een groene, vochtige nap. In de nap vallen regendruppels en door de kracht schieten de zaden weg. Daarnaast is het een geweldige saladeplant. Blad en stengels zijn knapperig en mild van smaak. Bovendien heeft de verspreidbladig goudveil geen onderhoud nodig. Hooguit moet je in de gaten houden dat andere planten het niet overwoekeren.

Commissie Natuurlijk Tuinieren
natuurlijktuinieren@onsbuitenleiden.nl

Japanse dwergkwee – Chaenomeles japonica

De Japanse dwergkwee is ook wel bekend als de ‘Sargentii’ Japanse kwee of Sierkwee. De Chaenomeles japonica ‘Sargentii’ is geschikt als haagplant. Deze plant is bestand tegen zoute wind en gedijt goed in tuinen aan de kust. De fleurig de rode bloemen zijn winterhard dus als het in maart ineens vriest, is dat geen probleem voor de dwergkwee. Je krijgt nog steeds een goede oogst en die begint al van jongs af aan.
De vruchten zijn zuur maar je kunt ze goed verwerken in drankjes (zie kader). In september en oktober verkleuren de vruchten geel en kun je ze plukken. Op een koele plek zijn ze enkele weken houdbaar.
Als je ze meteen in de vriezer stopt kun je er later gemakkelijker sap van maken. Maar je kunt de vruchten ook koken of bakken, vooral met andere vruchten zorgt het voor de citroenachtige smaak. De planten worden ongeveer 1,2 meter hoog en breed. Ze verdragen schaduw en doen het op de meeste bodems prima. Het is een gemakkelijke plant want hij hoeft niet echt gesnoeid te worden. Om de plant in model te houden kun je in het voorjaar en/of in de zomer de lange scheuten inkorten om de vorm van de plant te behouden.