De libellen- en waterjufferpresentatie en excursie van Lotte Mens is twee weken opgeschoven en zal niet op 2 juli maar op zaterdag 16 juli plaatsvinden. Tijdens de presentatie leer je alles over de leefwijze van libellen en waterjuffers en leer je welke soorten je rond Ons Buiten kunt verwachten en hoe je ze kunt herkennen. Na de presentatie vertrekken we naar de Slaaghsloot om te kijken welke soorten we hier vinden. Aanvang 10:00 uur in ons verenigingsgebouw.
Volgende activiteit: Vrijdag 9 september Vleermuisexcursie.
Inmiddels zijn er bijtjes uitgevlogen en nieuwe, vooral bamboegaten bezet. De foto’s vindt je op de website. Helaas werkt het bijenhotel op Oost nog niet zoals bedoeld. Vermoedelijk komt het door de schaduw en dat bewijst maar weer eens dat de bijen zonliefhebbers zijn. We kijken uit naar een betere plek.
We hebben twee nieuwe helden op Ons Buiten die het aandurven om een vierkante meter van hun tuin te laten verwilderen! De foto’s van de ‘Goddelijke schoonheid’ en van ‘De wildernis’ op tuin 408 vind je op de website. We hopen op nieuwe helden en als je mee wilt doen kun je een berichtje met foto naar de commissie natuurlijk tuinieren mailen.
De spork is een doornloze, weinig vertakte struik met opgaande takken uit de wegedoornfamilie en bloeit van mei tot augustus. Andere namen voor spork hangen meestal samen met het (vroegere) gebruik ervan: sporkehout, gewone vuilboom, bloedboom, pijlhout, hondskers, honzehout, sprokkel, peggehout, duvelskeersj, houtjeshout, buskruithout. Zo gebruikte men de gedroogde bast en takken als laxeer- en purgeermiddel. Het hout bevat weinig anorganisch materiaal en vormt na verbranding goede houtskool als tekenmateriaal en als bestanddeel van buskruit. Tijdens oorlogen was sporkehout daarom kostbaar. Van het buigzame hout maakte men tot in de negentiende eeuw lemen vakwerkwanden en geschilde takjes dienden als dwarshoutjes in bijenkorven. De Friese naam bijspilehout verwijst hier nog naar. De bessen kun je gebruiken voor verfstoffen zoals schijtgeel en sapgroen. De soortnaam Frangula komt van het Latijnse “frangere” (breken) omdat de takjes fragiel zijn en makkelijk breken. Sporkehout heeft een voorkeur voor een zure, natte tot vochtige bodem in allerlei bostypen. Uit afgehakte of gezaagde takken groeit Sporkehout snel uit. Daar lijkt de Nederlandse naam van afkomstig te zijn: in Sporkehout is sprokkelhout te herkennen. De spork stelt weinig eisen aan de bodem en verdraagt veel schaduw maar heeft de voorkeur voor een matig rijke standplaats met voldoende licht, halfschaduw. Snoeien bevordert de bloei want de spork bloeit op jong hout. Gebruik handschoenen tijdens de snoei want de vuilboom doet zijn naam eer aan.
Spork (met insect)
Insecten bestuiven de spork en terwijl de besjes van een vorige bloei er nog steeds aan hangen, bloeit de vuilboom telkens weer opnieuw. De vrucht is een kleine bes die rijpt van groen via rood tot donkerpaars of zwart. In de late zomer komen aan dezelfde tak alle kleuren bes tegelijk voor. De bessen worden voornamelijk gegeten door frugivore (vruchtetende) vogels zoals grote lijster, kramsvogel en fazant, die zo de zaden verspreiden in de uitwerpselen. Omdat deze struik zo’n lange bloeiperiode heeft, is het een zeer belangrijke drachtplant voor honingbijen. Bovendien is de spork waardplant voor de citroenvlinder en het boomblauwtje. Ook een aantal motten leeft van het blad van deze heester zoals de sporkehoutspanner, de grote boomspanner, de rossige haakbladroller en de vuilboomooglapmot die op het blad mineert. Tot slot is het sporkehout een waardplant voor de wants Apolygus rhamnicola en de bladvlo Trichochermes walkeri. De bladeren van wegedoorn en sporkehout hebben vaak oranje zwellingen, veroorzaakt door kroontjesroest Puccinia coronata. Bij de tuincentra zijn deze “ordinaire” boompjes bijna nooit te koop. Je moet er voor naar boomkwekers onder de afdeling ‘plantsoen’.
Inmiddels zijn er verschillende gaten in het bijenhotel gedicht. Aan het begin van elke maand zetten we een foto van het bijenhotel op de website zodat we de metselactiviteiten van de bijen kunnen volgen en ontdekken welke gaten goed werken. Op de website vindt u de foto van de maand mei. Vooralsnog lijken de gaten in het geïmpregneerde hout favoriet. Blijkbaar zijn de bijen nog niet op de hoogte van het gif in geïmpregneerd hout….
Laat je gazon in de maand mei voor de verandering eens groeien. Met de campagne ‘Maai Mei Niet’ worden mensen in Engeland en Belgiëal jaren opgeroepen om het gras te laten staan. En het resultaat is dat er tien keer zoveel bijen te vinden zijn (zie https://maaimeiniet.be/ en https://www.nationaltrust.org.uk/features/take-part-in-the-no-mow-may-challenge )
Maai Mei Niet wil saaie grasmatten omtoveren tot bijenoases vol bloemen. Ook jouw gazon kan meedoen, want wist je dat er meer planten in je gazon zitten dan gras alleen? Die komen tot bloei zodra je een (gedeelte van) je gazon in bloei laat komen. Daar profiteren bijen en vlinders van. Dus doe mee, laat je grasmaaier staan en creëer een gedekte tafel voor deze vrolijke zoemers! Dit project is een samenwerking van Steenbreek, Flora van Nederland en de Bijenstichting.
De NRC en de universiteit van Tilburg startten in februari gezamenlijk het project De Wilde Tuin. Inmiddels zijn er meer dan 8.000 tuinbezitters door heel Nederland die een klein stukje tuin laten verwilderen en ontdekken wat de effecten van de verwildering zijn op de tuin én op henzelf.
Op Ons Buiten pakken we dit project kleinschalig op. Als iedere tuinder mee zou doen zouden we op het hele complex 420 vierkante meter verwildering ontwikkelen! Prachtig toch?
Omdat vast niet iedereen meteen staat te springen, willen we tuinders met lef vragen of zij een jaar lang (en daarna verlengen we het met nog een jaar en nog een jaar en nog een) een paar vierkante meter van hun tuin willen markeren (bv. met paaltjes, stammen, stenen of als bak) en laten verwilderen. Dat betekent: geen onkruid wieden, gevallen bladeren en takken blijven liggen, geen water gieten, enz. Veel tijd dus voor andere dingen. We zijn erg benieuwd wat de verwildering met het stukje tuin doet. Wordt het een oase voor alles wat groeit, bloeit, zoemt, vliegt of scharrelt in de tuin of wordt het slechts een rommelig ogend stukje wildernis waar niets te beleven valt?
Om je toch nog iets te laten doen met dat stukje tuin vragen we je om elke maand een foto te nemen van de vierkante meter verwildering. Vaker en meer foto’s kan ook natuurlijk. We vinden het leuk om de verwildering te volgen en daarom is het fijn als je je via de mail aanmeldt bij de commissie natuurlijk tuinieren en elke maand een foto opstuurt met tuinnummer (of een zelfbedachte tuinnaam zonder tuinnummer) en datum zodat we op de website in beeld kunnen brengen wat er tijdens verwildering gebeurt.
Hoe maak je een wilde tuin? Hier vind je een stappenplan van wat je moet doen om een wilde tuin te maken. 1. Markeer een vierkante meter in je tuin met een paar stokjes en een stukje touw. Dit hoeft geen vierkant te zijn, alle vormen zijn mogelijk (een perkje langs de zijkant van de tuin bijvoorbeeld) als het oppervlak maar ongeveer een vierkante meter is. De plek in de tuin maakt niet veel uit, maar op een zonnige of deels zonnige plek zal er meer gebeuren dan op een plek in de schaduw. 2. Maak het gebiedje vrij van tegels of andere spullen. Planten mogen blijven staan. Heb je standaard tegels in je tuin van 30 cm bij 30 cm? Haal dan minimaal negen tegels weg. 3. Als er zand onder de tegels ligt, gooi dan een beetje compost of wat aarde op het stukje grond en woel de grond om. Zo raken organismes in de aarde verspreid. Als je een deel van je gazon laat verwilderen is markeren voldoende. In het geval van een ‘al verwilderde tuin’: zet een deel van de tuin af.
“Biodiversiteit in Beeld” is een project dat alle flora en fauna op het terrein van Tuinvereniging Ons Buiten en in de Tuin van Noord in Leiden inventariseert. Tuinvereniging ‘Ons Buiten’ wil daarmee, als initiatiefnemer, bewustzijn creëren voor de natuur in de eigen omgeving en aantonen dat deze natuur de moeite waard is om te versterken en beschermen.
De Commissie Biodiversiteit van Ons Buiten is de laatste maanden volop aan de slag gegaan met het verzinnen van nieuwe activiteiten. Zo heeft de commissie contacten gelegd en weer aangehaald met verschillende mensen om te vragen of zij lezingen, workshops of rondleidingen kunnen geven. Het gaat dan om leden van de KNNV, leden van het Insectencentrum van Nederland (EIS) of gewoon om hele actieve tuinvrouwen en tuinmannen.
Foto van internetpagina https://www.biodiversiteitinbeeld.com/evenementen
Meldingen: De commissie maakt meldingen van alle bijzondere dier- en plantensoorten en zet deze op de website https://www.biodiversiteitinbeeld.com. Als een u bijzonder dier of een bijzondere plant op Ons Buiten ziet dan kunt u deze ook melden. Dat kan door een mail te sturen aan biodiversiteitonsbuiten@gmail.com. U kunt uw waarneming ook plaatsen op Waarneming.nl – Tuin van Noord en op Stadnatuurmeetnet. Via de hierboven genoemde website is ook een lijst in te zien met alle dier- en plantensoorten die reeds op Ons Buiten en in de Tuin van Noord zijn gemeld. Mocht u zelf dieren of planten inventariseren stuur dan een mail naar biodiversiteitonsbuiten@gmail.com.
Vrijdag 9 september: Leidse vleermuizen excursie – Leonie neemt je mee op vleermuisjacht! Verdere details volgen nog… (19.00 uur in ons verenigingsgebouw)
Foto: biodiversiteitinbeeld
Deze activiteiten zijn al geweest:
Zaterdag 16 april 2022: Spinnenpresentatie en workshop – Leer alles over spinnen van Gerard van der Klugt en je kijkt daarna heel anders naar deze prachtige dieren. Presentatie en excursie.
Foto: biodiversiteitinbeeld
Zondag 24 april 2022: Excursie met insectenliefhebbers – Roy Kleukers van EIS (Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden) neemt je mee in de wondere wereld van insecten!
Foto: biodiversiteitinbeeld
Dinsdag 3 mei, 19.30 uur, Het leven van de Egel – Lezing van de Egelwerkgroep Nederland over het leven van egels en waarom deze dieren zo belangrijk zijn voor je tuin. ( 19.30 uur in ons verenigingsgebouw)
Gevlekt longkruid is een polvormende wintergroene inheemse bosplant met witbeige vlekken op de groene harige bladeren. Hij is familie van de ruwbladigen, net als komkommerkruid. Van de late winter tot in de lente bloeit hij met roze en blauwe trechtervormige bloemen waarmee hij een zee aan vroege hommels en bijen lokt.
De plant komt ook voor als stinzenplant en is als wilde inheemse plantensoort betrekkelijk zeldzaam.
Longkruid verdraagt zon bij een vochtige bodem en staat anders graag in de schaduw waar hij prima tegen droogte kan. Omdat gevlekt longkruid een diepe penwortel heeft, haalt hij voedzame mineralen naar boven. Als het blad afsterft, komen deze mineralen vrij en die maken de omringende planten blij. Je kunt de plant op drie manieren vermeerderen: met zaad, door scheuren in de late lente of herfst, of wortelstekken in de winter.
Het jonge blad kun je eten, zelfs rauw maar dan moet je tegen de beharing kunnen. In de soep is het blad een bindmiddel en in de traditionele geneeskunde gebruiken ze gevlekt longkruid bij longziekten. Vandaar de naam. In de wortelstok bevat de plant stoffen die wondhelend en ontsmettend zijn. Je vind gevlekt longkruid langs de sloot bij Ons Buiten en in kloostertuinen waar ze longkruid kweekten voor medisch gebruik .
AANKONDIGING – Insectenhotels – in gesprek met de makers
Op zaterdag 2 april om 10:45 uur leggen leden van de commissie natuurlijk tuinieren ‘de laatste steen’ in het insectenhotel dat tussen de kantine en het winkeltje in de ecozone staat. Daarmee ‘zoemen’ de leden het hotel officieel open. En jij kunt er bij zijn! Sterker nog, de leden van de commissie natuurlijk tuinieren vinden het hartstikke leuk als jij erbij bent! Met de hele familie en alle buur-tuinders uit jouw tuinlaantje bijvoorbeeld. Al jouw vragen over het fabriceren van een insectenhotel, van bouwtekening tot en met het vullen van een onderkomen dat echt wérkt, kun je afvuren op de maker(s). Dus grijp je kans onder het genot van een kopje koffie of thee uit de kantine.
